Herkomst en historie

Merlot is een blauwe druivensoort die gebruikt wordt voor het maken van wijn. Zij is een van de traditionele druivensoorten van de Franse Bordeaux-streek. Zowel in de Médoc, waar de cabernet sauvignon domineert, als in Pomerol en Saint-Émilion. De druif is iets groter en heeft een dunnere schil dan de cabernet sauvignon. De naam Merlot zou vernoemd zijn naar de merel. Deze druivensoort wordt in de Côtes de Gascogne gebruikt voor rode wijn en rosé wijn.

De Smaak

Merlot houdt van een koeler klimaat dan cabernet en is een internationaal druivenras. Het is in geur en smaak vooral te herkennen aan rood fruit zoals: kersen, bessen en pruimen.  Doorgaans produceert hij een zachte rode wijn met een rijke textuur en een laag zuur en tannine gehalte. De wijnen van deze druif zijn over het algemeen sappiger en soepeler dan die van de Cabernet Sauvignon, met minder tannine. Daardoor zijn ze vaak gemakkelijker en jonger te drinken. Het zijn gulle wijnen met veel smaak. Het alcoholgehalte bedraagt 11-12%. De wijnen geuren naar rode vruchten (braam, kers en zwarte bes), specerijen (peper), pruimen, leer, rook en viooltjes. Over het algemeen zijn de cépagewijnen van Merlot relatief vroeg op dronk.

Geografische locaties

Buiten Frankrijk is Californië een belangrijke producent van Merlotwijn. Men kwam er in de jaren zeventig tot de ontdekking dat Merlot niet alleen goed functioneerde in een assemblage naar Frans model, maar ook op zichzelf, als cépage, een prima wijn kan voortbrengen. Verder wordt er merlotwijn geproduceerd in Italië (vooral in het noordoosten), Zuid-Afrika, Nieuw-Zeeland, Australië – waar het merlot-areaal de voorbije tien jaar is vernegenvoudigd – en Zuid-Amerika, met name in Chili.

Introductie over Cabernet Sauvignon

Cabernet sauvignon is een blauwe druivensoort die wordt gebruikt voor wijnproductie. De druif is ontstaan uit een kruising van de cabernet franc met de sauvignon blanc.

De cabernet sauvignon is een erg populaire druif en geeft een volle smaak en een donkere kleur. Het is de meest gebruikte druif voor rode wijn. De wijn van deze druif wordt als complexer en minder toegankelijk dan de eveneens erg populaire Merlot beschouwd. Het rijpingsproces is zeer belangrijk.

De oorsprong van de dit ras ligt in de Médoc, in de Franse Bordeaux-streek. Het ras wordt tegenwoordig op veel plaatsen verbouwd, bijvoorbeeld ook in de Côtes de Gascogne en buiten Frankrijk in Californië, Australië, Zuid-Afrika en Chili.

De druif wordt vaak gemengd met andere soorten zodat nieuwe blends ontstaan. Voorbeelden van andere druiven zijn de merlot en de cabernet franc, naar het voorbeeld van de Médoc-wijnen.

Introductie tot Shiraz – Syrah

De druif Syrah, in een aantal landen Shiraz genoemd, werd tijdens de Kruistochten vanuit het Midden-Oosten naar Frankrijk gebracht. Over de herkomst van de druif doen veel geruchten de ronde, bijvoorbeeld dat de druif afkomstig is uit de Iraanse stad Shiraz. Uit genetisch onderzoek blijkt echter dat de druif voortkomt uit twee druivensoorten uit Zuidoost Frankrijk – Dureza en Mondeuse blanche.

Kenmerken

Het is een druivensoort die veel zon nodig heeft en zijn beste wijnen geeft in een warm en droog klimaat, en dan bij voorkeur op niet té vruchtbare grond. De wijnranken van deze druivensoort groeien uitbundig en worden daarom vaak gesnoeid. Gebeurt dit niet, dan verliezen de druiven aan aroma, met flauwe wijnen als resultaat. De Syrah is een sterke druif die immuun is voor de meeste plantenziekten. Als de druif met zorg wordt gecultiveerd, dan heeft hij een dikke schil. De wijn krijgt daardoor niet alleen veel kleur, maar ook aanzienlijke hoeveelheid tannine. De geur varieert van anjers en viooltjes tot chocolade tonen en zwarte kersen en bessen. De afdronk heeft – zeker als de wijn meer dan 10 jaar oud is – een vleugje tabak, leer en natuurlijk cacao. Voorts maakt men droge rosé en mousserende wijn van de syrah. Deze laatste, de “Sparkling Syrah” is zeldzaam, wordt afgesloten met een kroonkurk (jawel) en komt voornamelijk uit Australië.

Syrah wordt gebruikt als ‘cepage’ en als blend (ook wel bekend als ‘assemblage’). Een van de bekendste blends is de GSM-blend, wat staat voor Grenache, Syrah en Mourvèdre. Deze blend vindt zijn oorsprong in de Franse Rhône, maar de combinatie wordt inmiddels wereldwijd gebotteld.

Gebieden

De Syrah is dé klassieke druif van de Côte Rôtie en de Hermitage in Frankrijk, maar tegenwoordig is Zuid Australië verreweg de grootste producent en dan vooral in Barossa Valley en McLaren Vale. De druif wordt ook verbouwd op Kreta, in Californië in de Verenigde Staten, in de Argentijnse provincie Mendoza, in Chili en in Stellenbosch in Zuid-Afrika.

Pinot Noir

‘Pinot Noir’ (Frans), ook wel Spätburgunder (Duits), is een blauw druivenras met een compacte tros en druiven met een dunne schil. Het is daarom over het algemeen een druif die moeilijk te cultiveren is, want ze is gevoelig voor rot en schimmelziekten. Daarnaast heeft de ‘Pinot Noir’ de neiging tot mutatie, waardoor er verschillende klonen ‘Pinot Noir’ zijn ontstaan.

Aanplant

De oorsprong van de ‘Pinot Noir’ ligt in de Côte de Nuits in Bourgondië, waar hij al tweeduizend jaar wordt geteeld. Buiten Bourgondië blijkt het niet altijd eenvoudig om dit ras te verbouwen waardoor hij een veel geringere verspreiding kent dan bijvoorbeeld de ‘Cabernet Sauvignon’. Toch planten steeds meer wijnstreken deze druivenstok aan.

In Frankrijk wordt deze druif het meest aangeplant. Bourgondië is nog steeds het belangrijkste gebied, maar in de Champagne is de druif meer aangeplant. In de Elzas levert de ‘Pinot Noir’ een cépagewijn. Ook in Duitsland doet de druif het goed. Daar beslaat de druif 11,1% (2012) van de aanplant en dat is 14,3% van de wereldwijde aanplant. In Zwitserland is het de meest aangeplante druif. Ook in Noord-Italië komt de druif veel voor.

Buiten Europa is de Verenigde Staten het belangrijkste gebied. Daar worden de kwalitatief de mooiste wijnen gemaakt in Oregon, maar in Californië is de grootste aanplant. Ook in Nieuw Zeeland is het de meest aangeplante blauwe druif.

Terroir

• Klimaat: De druif rijpt tamelijk vroeg, met name in warme klimaten. Daarom gedijt de druif het best in streken met een getemperd klimaat, waar het groeiseizoen langer is en dus aromavorming in de vruchten wordt bevorderd.
• Bodem: Haar favoriete grond is kalksteen, al dan niet vermengd met ijzerhoudende klei. Dit is het geval in Bourgondië. In de Ahr en de Rheingau doet ze het echter ook heel goed op een leisteenbodem.

Kenmerken

Rode wijnen van pinot noir hebben gewoonlijk niet zo’n heel donkere kleur, maar wel een aantrekkelijke geur. Ook kenmerkend is de fijne smaak die de wijn vanaf zijn jeugd al heel toegankelijk maakt. Ondanks die zachtheid en soepelheid kunnen de betere pinot noirs een lange flesrijping ondergaan. De druif wordt ook gebruikt voor mousserende wijn met als bekendste voorbeeld Champagne. Soms ook wel rosé.

Een bekende cuvée wijn – een wijn die gemaakt is van een mix van pinot- en gamaydruiven – is de bourgogne passetoutgrain.

Introductie over Mourvèdre

Mourvèdre is een van oorsprong Catalaanse druivensoort. Hij wordt in het Catalaans mataro wordt genoemd, maar het meest bekend is onder de naam monastrell.

Mourvèdre is een veeleisende druif die absoluut warme, beschutte plaatsen nodig heeft en die rijke wijnen met veel alcohol en tannine produceert. Lange tijd werd aangenomen dat Mourvèdre synoniem was van de in Spanje op ruime schaal aangeplante Monastrell, maar recent DNA-onderzoek heeft uitgewezen dat dit niet het geval is. Er is hoogstens verwantschap. ‘Echte’ Mourvèdre is te vinden in Zuid-Frankrijk. Daar maakt hij in de regel deel uit van assemblages met Grenache, Syrah etc. Mourvèdre is het belangrijkste ras in de Provençaalse appellation Bandol.

Deze druif onderscheidt zich door haar kwalitatief goede tannine die rode wijn een lange levensduur geeft. Ze heeft hitte en vochtigheid nodig en is pas overtuigend bij een alcoholpercentage van minstens 12%. Jonge wijn heeft een bescheiden aroma, maar de wijn kan een zogeheten “bewonderende complexiteit” krijgen door het rijpen.

In Spanje weet men van de monastrell-druif een divers gamma aan wijnen te produceren. Voor snelle consumptie, voor opleg, droog, zoet en alles daartussenin. Met name in de Rhône-streek gebruiken de Fransen deze druif vooral als onderdeel voor bepaalde wijn vanwege de speciale eigenschappen.

In de Provençaalse wijnstreek Bandol gebruikt men deze druif in pure vorm als hoofddruif. Het minimum is 50 % voor de rode wijn doch in de praktijk vaak tussen 80 en 95 %. Om kruidig-fruitige rode bewaarwijnen alsook sterk aromatische rosé te produceren wordt dit gemengd met cinsault en grenache.

Introductie tot de druivensoort Grenache!

Grenache noir is a variëteit van Spaanse origine (garnacha tinta), meer precies uit de regio van Aragon. In de middeleeuwen, werd met de uitbreiding van het spaanse koninkrijk deze druivenvariëteit ook in Frankrijk geïntroduceerd. Hierna werd het een van de meest gebruikte druivenrassen voor rode wijnen in deze regio.

Aroma’s

Het typische aroma van grenache noir is zoete, zwarte kers. Als aanvulling van deze verleidelijke geur vinden we ook toetsen van gedroogde vijg, tabak, mokka en witte peper terug. Bij deze krachtige aroma’s worden vaak ook toetsen van zoethout, teer, zwarte olijf en kreupelhout toegevoegd, vooral wanneer de opbrengsten laag worden gehouden.

Welk type wijn?

Grenache noir bezit een groot potentieel om suikers op te slaan, maar de kleur wordt snel minder intens wanneer de opbrengsten hoog zijn. Ze moeten dus laag gehouden worden. De zuren zijn meestal laag, maar de smeuïgheid daarentegen is opmerkelijk. Wijnen op basis van grenache noir zijn vol. De twee karaktertrekken van deze variëteit zijn kracht en body, met daarnaast ronde en versmolten tannines. Het alcoholpotentieel van grenache noir laat toe om er kwaliteitsvolle natuurlijk zoete wijnen van te maken, dit wanneer de opbrengsten laag worden gehouden en de kleur goed geconcentreerd is.

Aangeplante zones

Grenache noir is een mediterraan druivenras en in Frankrijk exclusief te vinden langsheen de mediterrane kust. Deze loopt van de Spaanse grens in het zuidwesten tot Fréjus in het zuidoosten, alsook in Corsica. Buiten het mediterraan klimaat is deze druif niet in staat om te rijpen. De productie van grenache noir stijgt constant, zij het iets minder snel de laatste tijd. Met 99.000 hectare in 2006 staat het in schril contrast met de amper 25.000 hectare van 1958.

Grenache noir is goed aangepast aan bodems die lichtzuur, warm, kiezelachtig of met keien zijn, een bodem die perfect het zonlicht weet te weerkaatsen, wat voor een lange en optimale rijping zorgt. Ondergronden met veel kalk en een lage pH zijn minder geschikt.

Rijping

Grenache noir bot relatief vroeg, amper zes dagen na chasselas, het ijkpunt, maar rijpt veel later. Grenache noir rijpt vier weken later dan chasselas, wat het een druivenras van de 4de periode maakt.

Kracht

Grenache noir, gekend voor de kracht van zijn grillige wijnstokken, is een krachtig druivenras dat rechtop groeit en probleemloos de hevige tramontane en mistral verdraagt, twee sterke winden uit de Franse mediterrane kuststreek. Grenache noir moet kort gesnoeid worden (gobelet of cordon) en geeft de beste resultaten bij lage opbrengsten, wat vaak het geval is in deze mediterrane regio door de natuurlijke droogte en arme ondergronden. Deze variëteit heeft een hoog potentieel om suikers op te slaan, maar zijn kleur vermindert snel wanneer de opbrengsten hoog zijn. De zuren zijn meestal laag. Het alcoholpotentieel van grenache noir laat toe er excellente natuurlijke zoete wijnen van te maken (vins doux naturels), maar enkel wanneer de druiven aangeplant staan op kwalitatieve terroirs en de opbrengsten goed onder controle gehouden worden