Introductie over beaujolais!
Beaujolais is een wijnstreek in Frankrijk. De streek is vooral bekend doordat elk jaar op de derde donderdag van november de beaujolais nouveau uitkomt. Hiervan zijn de druiven slechts twee maanden daarvoor gepluk;t De wijnstreek valt deels in de wijnstreek Bourgogne, maar wordt vaak als zelfstandige eenheid gezien. Dit vanwege de eigen identiteit van de wijnen die er geproduceerd worden.
De Streek
De streek begint ongeveer 10 kilometer ten zuiden van Mâcon. Het gebied heeft een totale breedte van 12 kilometer en een lengte van 60 kilometer en kan in twee subregio’s ingedeeld worden, Haut-Beaujolais en Bas-Beaujolais. Haut-Beaujolais ligt het noordelijkst en hier worden de beste wijnen gemaakt, waaronder ook de Beaujolais Villages. In Bas-Beaujolais, die zuidelijker ligt, wordt de gewone Beaujolais gemaakt.
Productie proces
De productie is volgens de “macération carbonique” (koolzuur vergisting) methode. Hier worden de druiven (van het ras gamay) direct na de oogst in grote kuipen gedaan. Door het gewicht van de trossen worden de onderste druiven gekneusd. In het sap dat hieruit vrijkomt, brengt de gisting op gang. Het kooldioxide = koolzuurgas dat bij deze gisting ontstaat stijgt op zijn beurt naar de bovenste trossen waar het gas inwerkt. Tijdens dit proces worden de kleurstoffen en tannines afgebroken door de reeds ontstane alcohol en opgenomen door de vloeistof onder in de kuip. Door de grote druk van het koolzuurgas boven in de kuip, gaan de druiven van binnenuit gisten. Doordat er hierbij geen zuurstof aan te pas komt, behoudt de wijn zijn fruitigheid.
Beaujolais nouveau
Traditioneel wordt op de derde donderdag in november de beaujolais nouveau, in België de nouveau en in Nederland de primeur genoemd, op de markt gepresenteerd. Deze primeur is wijn van de eerste persing, met veel ‘fruit’, vaak nog wat schraal bij de eerste slok, maar in de afdronk kan al wel de kwaliteit van dat jaar en dat huis worden herkend. De nouveau wordt jong gedronken en is geen bewaarwijn.
Lyon en les Côtes du Rhone
De Côtes du Rhône of Rhônevallei is een wijnstreek in het zuidoosten van Frankrijk. Het Rhônedal is de oudste wijnstreek van Frankrijk. De wijntraditie gaat reeds terug tot 600 voor Christus toen de Grieken hier reeds aan wijnbouw deden. In 1950 telde de regio ongeveer 16.000 hectare maar tegenwoordig is er reeds een 80.000 hectare aangeplant.
Productiegebied
Het productiegebied strekt zich lang en smal uit langs de oevers van de Rhône en is zo’n 200 km lang. Mede daardoor kunnen de Côtes du Rhône-wijnen sterk van elkaar verschillen voor wat betreft kleur, smaak en productiewijze. Het gebied wordt in het noorden begrensd door Vienne en in het zuiden door de Middellandse zee. Voorheen werd de grens bij Avignon gelegd, maar sinds enkele jaren worden ook de wijngebieden tussen Avignon en de Middellandse zee tot deze wijnstreek gerekend. Men onderscheidt een noordelijk en zuidelijk Rhônegebied.
Het noordelijke gebied, dat door de Fransen ook wel Rhône Septentrionale wordt genoemd, strekt zich uit van Vienne tot net voorbij Valence. De wijngaarden liggen vrijwel allemaal op de westelijke oever met uitzondering van Hermitage en Crozes-Hermitage. Het Rhônedal is hier smal en de hellingen waarop de wijngaarden liggen zijn steil. Het zuidelijke gebied ligt hier ten zuiden van en strekt zich uit tot aan de Middellandse zee. De Côtes du Rhône omvat 25 gemeenten in 6 departementen: Loire, Rhône, Ardèche, Drôme, Vaucluse en Gard.
Wijnproductie
Het zuidelijke Rhônegebied is goed voor 80% van de totale wijnproductie van de gehele Rhônvevallei. Qua productiehoevelheid is de rode wijn dominant (82%), maar de trend is dat de rosé (10%) in opkomst is en dat de hoeveelheid witte wijn (8%) afneemt. Dit geldt overigens niet in de Diois streek (onderdeel van de Drome) waar vrijwel uitsluitend Clairette de Die, witte mousserende wijnen worden gemaakt die sommige champagnes naar de kroon steken. De rosé wijnen worden voornamelijk in het zuidelijke gebied gemaakt en dan m.n. in Lirac en Tavel. In het totale gebied zijn ongeveer 6000 wijnbedrijven actief. 70% van deze bedrijven is aangesloten bij kleine wijncoöperaties. Enkele grote coöperaties domineren echter de markt: minder dan honderd bedrijven produceren twee derde deel van de wijnen uit het gebied. De totale productie bedraagt zo’n 2.400.000 hl per jaar.
Druivensoorten
In de Rhône worden in totaal 21 druivensoorten gebruikt. In het noordelijke gebied is voor de rode wijn de Syrah druif het meest dominant terwijl dat in het zuidelijke gebied de Grenache noir is. Voor de witte wijn worden de druiven Viognier, Roussanne en Marsanne het meest gebruikt.
Bodem en Klimaat
De grote verscheidenheid aan wijn is voornamelijk te danken aan de verschillen in klimaat en bodem in de Côtes du Rhône. Het noordelijke deel, van Vienne tot Valence, heeft voornamelijk een granieten ondergrond en heeft een gematigd landklimaat. Het zuidelijke deel heeft een warmer mediterraan klimaat met heel droge zomers en vaak een hevige mistralwind. In dit deel, rond Avignon, Orange en Châteauneuf-du-Pape, bestaat de bodem voornamelijk uit klei en zand.
Brasserie George
De Brasserie Georges is een restaurant in het 2e district van Lyon. Het is het oudste restaurant in de stad en een van de grootste restaurants in Europa. Zijn reputatie is nu internationaal. Met een geschiedenis van Lyon serveert de brasserie typische gerechten van de beroemde worst van Lyon met pistachenoten en recepten uit andere regio’s, zoals zuurkool, gebakken Alaska of zeevruchten. De Brasseriie Georges brouwt zijn eigen bier, een traditie vanaf het begin, toen het water in Lyon werd beschouwd als van abominabele kwaliteit. Het restaurant is het hele jaar door geopend. Bij elke service kunnen meer dan zevenhonderd gasten worden bediend. Op 8 december, tijdens het Lichtfestival, werden meer dan 2500 maaltijden geserveerd in een dienst. Het wordt soms de BG of Le Georges genoemd.
De historie van Brasserie George
De brasserie werd in 1836 gebouwd door Georges Hoffherr, uit de Elzas, en werd hetzelfde jaar geopend. De locatie van de brasserie, op een terrein gewonnen uit de moerassen van de samenvloeiing van de Saône en de Rhône, werd gekozen omdat het overeenkwam met de etappewagens op de as Parijs-Lyon-Saint-Étienne-Marseille. Op 1 juni 1857 opende het station Perrache naast de Brasserie Georges. De constructie van de Brasserie Georges was een architecturale uitdaging: het plafond van 710 m² wordt alleen ondersteund door vier 25-voet dennenbalken, gebracht van chartreuse door ossen.
In 1890 verving de rode kunstlederen bankjes en de tafels de rieten stoelen en lange tafels in walnoot. Schilder Bruno Guillermin maakte in 1924 de eetzaal in een Art Deco-stijl.
Beroemdheden
Vele beroemdheden hebben gegeten bij Brasserie George zoals: Paul Verlaine, Jules Verne, Émile Zola, Édith Piaf, Colette, Ernest Hemingway, Jacques Brel, Alphonse Daudet, Anatole France, Louis Blum, Auguste en Louis Lumière, Louis Mariano, Auguste Rodin.
Locatie
30 Cours de Verdun Perrache,
69002 Lyon, Frankrijk
+33 2347 21 00
Gastronomie
Het is niet zomaar een stad, we hebben het hier over culinaire hotspot Bordeaux! Natuurlijk wordt in de Bordelaise keuken de bekende bordeauxwijn veel gebruikt bij het bereiden van gerechten die typisch zijn voor deze stad. Daarnaast karakteriseert deze keuken zich door het veelvuldig gebruik van sjalotten, die in het zuidwesten van Frankrijk de ui bijna volledig verdrongen heeft. Maar de meest authentieke specialiteiten hebben meer te maken met gebak en desserts.
De nabijheid van de zee is duidelijk te merken. Vooral het Bassin van Arcachon levert veel vis, oesters en andere zeevruchten. Deze worden voornamelijk opgediend met wit brood, boter, citroen en witte wijn. In het brakke water van de Gironde wordt in het voorjaar elft gevangen, een haringachtige. Ook stokvis wordt hier veel gegeten, met name in de brandade de morue, een salade van stokvis en aardappelen, vaak verfijnd met augurken en sjalotjes. ‘Rood vlees’, meestal rund, is ook een gangbaar ingrediënt voor lokale gerechten en wordt vaak verkozen boven ander vlees. Het bekendst is de entrecôte à la bordelaise, die rijkelijk met sjalotten bestrooid is. Deze vleesgerechten worden vaak met een zware rode wijnsaus opgediend.
De ganzenleverpastei uit de omgeving van de stad staat naar zeggen wereldwijd bekend, met name die uit de Périgord, de Landes en Béarn. Deze wordt bij voorkeur als voorgerecht, met zeer zoete witte wijn genuttigd. Een eigen kaas heeft de regio niet voortgebracht. Naast de kazen uit aangrenzende gedeeltes van Frankrijk, zijn vooral Nederlandse kazen traditioneel erg in trek in Bordeaux.[bron?]
Canelés
De bekendste specialiteit die uit de stad zelf komt, zijn de canelés, kleine gebakjes in een tulbandvormpje gebakken. De buitenkant van de canelé is van knapperig, gekaramelliseerde suiker, de binnenkant is van zacht gebak, luchtig en crème-achtig, gemaakt met onder andere rum en vanille. De gebakjes zijn te eten bij het ontbijt, als toetje en als tussendoortje. Ze kunnen alle mogelijke dranken begeleiden, van champagne tot thee, maar het gebruik is er zoete witte wijn bij te drinken.
Over wijnland Frankrijk!
Frankrijk is zowel qua volume als qua omzet een van de grootste producenten van wijn in de wereld. Concurrentie in volume en omzet heeft Frankrijk voornamelijk van Italië. Spanje, een ander land dat tot de oude wereld behoort op wijngebied, is een concurrent wanneer het gaat om beplante hectares met wijnstokken.
Geschiedenis
De Grieken, de Romeinen, de monniken, de Engelsen en de Nederlanders, allemaal hebben ze sinds de 6e eeuw voor Christus bijgedragen aan de ontwikkeling van wijnbouw in Frankrijk. Een forse negatieve onderbreking van de florerende wijnbouwontwikkeling was de druifluisepidemie in de negentiende eeuw. Niet alleen Franse maar ook veel andere Europese wijngebieden werden hierdoor vernietigd, waardoor veel wijnbouwers emigreerden naar Zuid-Amerika en Australië om daar opnieuw te beginnen. Uiteindelijk werd de Franse wijnbouw gered door enting van nieuwe wijnstokken op Amerikaanse onderstammen.
In al die jaren is er heel veel veranderd en verbeterd in de wijngaarden en wijnkelders; wat hetzelfde is gebleven is de enorme diversiteit van klimaat, bodemsamenstelling en ligging van de wijngebieden in Frankrijk. Dit, in combinatie met grote investeringen in modernisering, maakt dat Frankrijk nog steeds een van de meest toonaangevende wijnlanden ter wereld is en een inspiratie voor vele wijnmakers.
Franse wijnweetjes
De Franse regelgeving voor wijn is in de loop der jaren ook behoorlijk veranderd en nog steeds heel strikt. Alle oogstdata worden geregistreerd per regio en er zijn vaste opbrengsten per hectare. Er is een classificatiesysteem om kwaliteit, herkomst en traditionele productiemethode te beschermen (AOC, VDQS, Vin de table, Vin de pays). Steeds meer wijnhuizen in Frankrijk schakelen over op biologische wijnbouw.
Na Spanje heeft Frankrijk het grootste oppervlak aan wijngaarden en Frankrijk strijdt jaarlijks met Italië om de titel grootste wijnproducent.
Ontwikkel je binnen wijnland Frankrijk!
Benieuwd waar Bas de Jong je nog meer over kan vertellen? Verdiep je verder in de Franse tutorials:
- Bordeaux: Misschien wel de beroemste wijnstreek ter wereld tussen de Garonne, Dordogne en de Gironde!
- Champagne: de streek in Noord-Frankrijk bekend om zijn mousserende wijn Champagne!
- Bourgogne: wereldberoemd om de duurste varianten Pinot-noit en Chardonnay, komende van de wijngaarden op de westelijke oevers van de Saône
- Elzas: De meest oostelijke wijnstreek in Frankrijk, vooral bekend van stille witte wijn.
- Beaujolais: Wijnstreek in het westen van Frankrijk, vooral bekend van de Beaujolais Nouveau!
- Lyon en Côtes du Rhône: De oudste wijnstreek van Frankrijk langs de overs van de Rhône.
Frankrijk from Letty de Jong on Vimeo.
Geschiedenis van wijn in Zuid-Afrika
Hoewel aangenomen wordt dat Zuid-Afrika reeds een 7000 jaren geleden aan wijnbouw deed is het ontegensprekelijk Jan Van Riebeeck die de grondlegger is van de wijnbouw in Zuid-Afrika. In 1656 plantte hij als Gouverneur van de Kaap de eerste druivenstokken in de tuin van de Oost-Indische Compagnie dewelke was opgericht als tussenhaven waar de zeelieden van de handelsvloot proviand konden inslaan op hun reizen naar India en omliggende landen. Een paar jaar later (2 februari 1659) wordt de eerste wijn gemaakt van de aangeplante druivenstokken. De eerste kwaliteitswijnen kwamen aan de oppervlakte vanaf 1679 toen Jan Van Riebeeck werd opgevolgd door Simon van de Stel. Hij plantte als eerste wijngaarden in Constantia en produceerde er zoete wijnen die naam en faam vergaarden.
Door de komst van de Franse hugenoten eind van de 17e eeuw komt er ook de nodige kennis van wijnbouw Zuid-Afrika binnen en gaat de ontwikkeling van de wijnbouw veel sneller. De Fransen hadden dan wel hun kennis meegebracht maar de financiële middelen om wijnen van hoge kwaliteit te fabriceren ontbraken zodat de 18e eeuw gekend staat als een moeilijke periode. Zo was er in deze tijd een tekort aan houten kwaliteitsvaten en werden voor het bewaren van wijn onder andere vaten gebruikt die daarvoor dienst hadden gedaan om vlees te pekelen. Enkel de zoete wijn uit Constantia bleef zeer gegeerd.
Begin van de 19e eeuw kende Zuid-Afrika de bezetting van de Engelsen waardoor de wijnbouw een nieuwe afzetmarkt vond en er een enorme bloei van de wijnbouw ontstond. Deze bloei kende dan ook een abrupt einde bij de verdwijning van de Engelsen uit Zuid-Afrika. Bovenop deze slechte tijden kwam op het einde van de 19e eeuw, in 1886, de gevreesde phylloxera plaag waarbij deze druifluis alle wijnstokken verwoestte. Ook de boerenoorlog van 1899 zorgde ervoor dat de wijnbouw niet uitgebouwd kon worden.
De 20e en 21e eeuw
In de 20e eeuw komt er opnieuw schot in de Zuid-Afrikaanse wijnbouw. Er werden vooreerst geënte stokken uit Amerika gehaald. Dit zorgde in een beginfase wel voor enorme overschotten die er voor zorgden dat in 1918 de regering de beslissing nam om de Ko-operatieve Wijnbouwers Vereniging (KWV) op te richten als regelgevend orgaan. Zij zorgden voor een stabilisatie van de wijnprijzen en riepen een halt aan de steeds dalende kwaliteit en overproductie.
Later in 1925 kende Zuid-Afrika een hoogtepunt in de wijngeschiedenis. Professor Abraham Izak Perold kruist de druiven pinot noir en cinsaut (toen hermitage genoemd) en de pinotage was geboren. Het typisch Zuid-Afrikaanse druivenras. De bekendheid en kwaliteit van de Zuid-Afrikaanse wijnen kende, de apartheid ten spijt, een gestage groei in de 20e eeuw. Zo ontstaat in 1973 de eerste wijnroute “de Stellendosch Wine Route” en is er in datzelfde jaar de invoering van de gecontroleerde herkomstbenaming “Wine of Origin” door middel van een garantiezegel op de fles aan te brengen. Door de opheffing van de apartheid komen er nieuwe impulsen voor extra investeringen in de wijnbouw. Er volgt een nieuwe revolutie door modernisering met onder andere betere fusten en nieuw plantmateriaal.
De wijnbouw
Lange tijd was de Zuid-Afrikaanse wijnbouw niet gehouden aan een regelgeving of wet die beperkingen oplegde aan de wijnbouwers en die voor een eigenheid van de wijnen zorgde. Hieraan kwam in 1973 een einde door de oprichting van “Wine of Origin’. Deze wijnwetgeving werd in het leven geroepen ter verbetering van de kwaliteit en eenheid binnen de Zuid-Afrikaanse wijnen. Zo werd er onder andere rekening gehouden met de Europese wetgeving omwille van de veelvoudige export richting Europa en werden er basisregels vastgelegd waaraan de wineries zich te houden hebben. De controlerende taak over de Wine of Origin wordt uitgevoerd door de Wine & Spirit Board. De leden hiervan worden aangeduid door het ministerie van landbouw.
Terroir & Klimaat
Zuid-Afrika heeft een mild mediteraan klimaat. Ook al staat de zon een ganse zomer aan de hemel dan nog zorgt een koele bries van de Atlantische en Indische Oceaan ‘s middags en ‘s avonds voor een afgekoelde bodem en voor gemiddelde temperaturen. Het merendeel van de wijngaarden (80%) ligt in de Western Cape, dit is de meest zuidelijke provincie. Deze kuststrook heeft een jaarlijkse regenval van 450 tot 800 millimeter, die vooral tussen mei en augustus valt. In Constantia, ten zuiden van Kaapstad bereikt de neerslag gemiddeld 1000 millimeter. Kunstmatige irrigatie is voor de meeste wijnproducenten aanbevolen willen ze door de droge periode (van november tot maart) heen komen. Uitzondering hierop zijn de wineries uit Constantia. De gebieden Worchester, Robertson en Tulbagh zijn ver van de kust gelegen. Hier is het klimaat droog en heet en is er weinig afkoeling. De neerslag bedraagt hier gemiddeld slechts 250 millimeter per jaar. Zonder irrigatie is in deze gebieden geen wijnbouw mogelijk. Zelfs met irrigatie blijft het er moeilijk om elegante wijnen te produceren.
Overzees scoort de van oorsprong Franse Chenin Blanc druif haar grootste successen in Zuid-Afrika, waar ze in 2005 goed was voor ongeveer 18,8 % van het plantareaal ( met in 2005 een aanplant van 19.800 ha ) en vaak ‘ ( Droë ) Steen ‘ wordt genoemd. In 1998 was de Chenin nog goed voor 28,7 % van de totale Zuid- Afrikaanse aanplant. De Kaapse Steen heeft minder zuren dan de wijnen van de Loire en wordt in de regel doelbewust gemaakt voor onmiddellijke consumptie. Een goed voorbeeld hiervan is de primeurversie ‘ Eerste Pluk ’. Het is dus een zeer jonge wijn, misschien wel de witte tegenhanger van de Franse rode wijn Beaujolais?
Introductie over Gamay
De Gamay is een blauw druivenras dat voor de productie van wijn wordt gebruikt. Uit DNA-onderzoek is gebleken dat dit ras een kruising is van de Franse Pinot noir en de Oostenrijkse, inheemse druif Heunisch Weiss. De opbrengst per aangeplante hectare is vrij hoog en ligt veelal tussen de 100 en 200 hectoliter.
Geschiedenis
Al in de 14e eeuw is de Gamay als gecultiveerde variant bekend geworden vanuit het plaatsje Gamay, gelegen 10 kilometer ten zuidwesten van de stad Beaune. De Gamay betekende door de hoge opbrengsten een bedreiging voor de delicate en gevoelige Pinot noir. Om die reden, met als motivatie “schadelijk voor de gezondheid”, is de druif door hertog Filips de Stoute in 1395 uit Bourgondië verbannen.
Gebieden
Vooral de bekende Beaujolais uit de gelijknamige streek wordt van deze druif gemaakt. In de Bourgogne wordt de druif gebruikt voor de rode wijnen van de Mâconnais, waar ze soms ook vermengd wordt met de Pinot noir. De wijn uit dit mengsel heet dan Bourgogne Passetoutgrain. Rondom Tours, in de Loirevallei, kan er ook met succes wijn van gemaakt worden, zij het op kleine schaal. In andere Franse wijnbouwstreken kan zij meestal geen goede wijn voortbrengen.
In Zwitserland komt deze druif voor in de kantons Vaud, Valais en Genève en vormt daar samen met de Pinot noir de bekende rode wijn de “Dole”. Verder wordt de Gamay verbouwd in landen als Servië, Kosovo, Macedonië, Israël, Libanon en Turkije.
Kenmerken
De druif is een sterke groeier. Naarmate de wijnstok ouder wordt, worden de uitlopers steeds minder intensief geleid. Typisch voor de smaak van Gamay-wijnen is de uitgesproken fruitigheid, alsmede tonen van kersen en frambozen.
In de Beaujolais voelt de druif zich in haar element op het graniet en de zanderige bodem. Op zurige gronden kan de druif nog wijnen van betekenis maken. Juist daar wordt de natuurlijke hoge zuurgraad van de druif verzacht. Op alkalische gronden kan de druif alleen tot bijzondere wijn komen middels de macération carbonique. Zoals dat gaat bij Beaujolais Primeur.
